Sông nước miền Tây có nhiều loại cá bống. Có những loại đặc sản, giá trị kinh tế cao như bống mú, bống tượng. Có những loại dân dã như bống cát, bống trứng, bống dừa, tuy rẻ tiền nhưng thịt rất ngon, ngọt và đã từng đi vào thơ ca, âm nhạc:
“Ví dầu tình bậu muốn thôi … Bậu câu cá bống ngắt đầu kho tiêu. Kho tiêu bỏ mỡ bỏ hành. Bỏ ba lượng thịt để dành cho … em…”
Không phải ngẫu nhiên mà chúng ta đề cao món cá bống trứng kho nước cốt dừa mà chính ông cha ta đã trải nghiệm từ lâu đời. Bởi đó là một kho tàng văn hoá ẩm thực thật phong phú, trong đó có nhiều món cá bống ngon, đặc trưng ở đồng bằng Nam bộ, đặc biệt là ở xứ dừa Bến Tre.
Cá bống trứng còn tươi nguyên.
Bống trứng là một loài cá nước ngọt, hình dáng nhỏ con, to nhất chỉ bằng ngón tay. Bống trứng hàng năm thường xuất hiện trên các sông rạch vào mùa nước son (tháng sáu) và kéo dài cho đến tháng chín âm lịch. Tuy nhỏ nhưng trong bụng mỗi con đều chứa một bầu trứng căng tròn, vàng hượm. Thịt cá và trứng cá bống đều thơm ngon và mềm mại.
Món cá bống trứng kho nước cốt dừa tuy là món ăn bình dị nhưng đòi hỏi người đầu bếp phải có bàn tay khéo léo, tỉ mỉ mới có thể làm cho món ăn nâng lên hàng mỹ vị.
Muốn có một đĩa cá bống kho thơm ngon, trước hết chúng ta phải chọn cho được một mớ cá tươi đem về làm sạch vẩy bằng cách chà sát trong chiếc rổ tre hoặc dùng tro trấu, hay lá sả để làm sạch nhớt. Sau đó ngắt đầu, hớt đuôi (nếu cá nhỏ có thể để nguyên đầu), bỏ ruột, chỉ giữ lại bộ trứng. Xong rửa sạch lại lần nữa bằng nước ấm và để cho ráo trước khi ướp cá với tiêu, hành, tỏi, ớt, nước mắm, đường và hạt nêm.
Trong khi chờ đợi cá ướp thắm đều, chúng ta chuẩn bị vắt nước cốt dừa, khoảng 1 chén đầy cho 500gr cá. Công đoạn kế tiếp là bắc chảo lên bếp, cho vào ít dầu ăn. Khi dầu xôi chúng ta cho cá vào, trộn đều, thêm nước. Đợi cho cá vừa chín mới đổ hết nước cốt dừa vào, tiếp tục giữ lửa liu riu độ 10 phút, cá sôi lên vài dạo là nhắc chảo xuống.
Vắt nước cốt dừa chuẩn bị kho cá.
Cá bống trứng kho nước cốt dừa.
Cá bống trứng kho nước cốt dừa có vị béo, thơm ngon độc đáo, hấp dẫn nhất là nước cá có vị mằn mặn, beo béo dùng chan cơm và chấm rau cải thật tuyệt. Món này ngon nhất là ăn kèm với dưa leo, xoài sống hoặc các loại rau vườn như bắp chuối sống, ngò gai khỏi phải chê. Người đang đói mà ngửi mùi thơm phức bốc lên từ nồi cá kho nước cốt dừa, bụng sẽ cảm thấy cồn cào, thèm cơm.
Chính vị ngọt lành của cá, đặc biệt là trứng cá bống hòa quyện với vị béo của dừa và mùi cay nồng của tiêu, ớt sẽ kích thích vị giác khiến cho người ăn, càng ăn càng cảm thấy ngon miệng.
